ادبیات و فولکلور آزربایجان

ZənGan Türk

ناز و نوازش ها «نازلامالار» (1)

0 گؤروش
یازار:‌ Kölgə siz


مادران در کنار لالایی‌هایی که برای خوابانیدن فرزندان خود زمزمه می کنند، از آوازهایی که ریتم و آهنگی شبیه لالایی دارند استفاده می‌کنند که به آنها نازلاما یعنی «ناز کردن و نازک کودک را کشیدن» گفته می‌شود.

فرق اساسی لالایی با نازلاما در آن است که نازلاما بر خلاف لالایی در موقع بیداری کودک خوانده می‌شود.

در واقع نازلاما نوعی قربان صدقه رفتن و ناز و نوازش مادر برای فرزند می باشد که انعکاس آرزوهای او برای سلامتی و قد کشیدن کودک خورد خود و در امان ماندن او از بلایای طبیعی و غیر طبیعی و رخت دامادی پوشیدن و از این قسم سخنان می باشد.

گاه نیز سخنان مفاخره آمیزی گفته می شود که ریشه در گوشه و زوایای روحی و روانی و عاطفی مادر دارد.

در بعضی از نازلاماها نشانه های جامعه ی مردسالار به وضوح دیده می شود، در چنین مواردی مادرانی که فرزند پسر ندارند، تصویری رشک انگیز از دختر خود ارائه می دهند تا دماغ مادران صاحب پسر را بسوزانند و آبی بر آتش بی پسری خود بپاشند.

فرق دیگر لالایی با نازلاما در تعداد مصراع‌های آن می‌باشد. لالایی‌ها همیشه از چهار پاره تشکیل می‌شوند در حالی که نازلاما از هشت، شش، پنج، چهار و یا دو پاره تشکیل می‌شود و از عدد ثابتی پیروی نمی کند....

.

.

.

  آردی وار...

آردینی اوخو
سه شنبه 4 دی 1397
بؤلوملر : اوشاق شعرلری,

آتا بابا سؤزلری ( آ _ بیرینجی سایی)

0 گؤروش
یازار:‌ Kölgə siz



ضرب المثل یا " آتالار سؤزو " جمله ای کوتاه به نثر یا نظم است ، اکثرا دربردارنده ی پند و نصیحت و یا به عبارت بهتر تجربه های انسانهای گذشته است.این جمله ی کوتاه که در قدیم به عنوان فلسفه و نتیجه زندگی مردم به شمار می آمده است میتواند برای آیندگان راهگشای و رهنمون باشد.ایجاز و کوتاعی لفظ ، سادگی و روانی آتالار سؤز عمق اندیشه های به کار رفته در آن هر شنونده ای را به افکاری عمیق فرو برده و او را به اندیشه وا میدارد.این تجربه ها به سادگی به دست نیامده  ، بلکه در طول سده ها ، شاید هزاره ها ، صدها و هزاران مورد یکسال مشاهده شده ، از سر گذشته و نتیجه آن در یک جمله ی آهنگین بیان شده است.(م.کریمی)

این جمله های کوتاه و باارزش که به آتالار سؤزو و عنوان مَثَل در آزربایجان معروف و شناخته شده است ، در بین ترکهای کرکوک با عنوان " اسکی لر سؤزو " و دیگر ملتها "عیبرت آمیز سؤز " ، "قانادلی سؤز" ، "قیزیل سؤز" ،دیلین گولزاری" ، "خالق مکتبی" ، "روحون طبیبی" ، "آغلین گؤزو" و... شناخته شده است.(توپلاما قیلاووزو)

ضرب المثل ها، نقطه اتصال ادب رسمی به ادب شفاهی هستند. سال ها باید بگذرد تا مثلی بر زبان مردم جاری شود، مطالعه در ضرب المثل ها، که یکی از عناصر تشکیل دهنده فولکلور است؛ می تواند به خوبی خلقیات، عادات، اندیشه ی فردی و جمعی، حساسیت و علایق گوناگون مردم را نشان دهد . مثل های ملی، بازگو کننده آرزوها، احساسات و نگرش ها، شرایط اجتماعی و فرهنگی و هویت ملی و مؤلفه های آن است؛ از این رو مثل ها در مطالعات مردم شناسی و جامعه شناختی قابل توجه اند. « این جمله کوتاه و زیبا، مولود اندیشه و دانش مردم ساده و میراثی از غنای معنوی نسل های گذشته است که دست به دست و زبان به زبان به آیندگان می رسد و آنان را با آمال و آرزوها؛ غم ها و شادی ها؛ عشق ها و نفرت ها و اوهام و خرافات پدران خود آشنا می سازد» (آرین پور)

آردی وار....


آردینی اوخو
شنبه 1 دی 1397
بؤلوملر : آتالار سؤزو,